Τα κάστρα ήταν οχυρωμένοι οικισμοί, που συγκέντρωναν τις βασικές λειτουργίες μιας πόλης. Ήταν κτισμένα σε καίριες θέσεις που έλεγχαν τα περάσματα των δρόμων και προσέφεραν προστασία στους κατοίκους τους και τους κατοίκους της γύρω περιοχής σε εποχές πολέμων. Ο περιορισμένος χώρος και η μορφολογία του εδάφους καθόρισαν την πολεοδομική οργάνωση των κάστρων και τις αλλαγές στην αρχιτεκτονική των σπιτιών.

Στην αίθουσα της έκθεσης, η οποία εγκαινιάστηκε στις 10-11-2000, παρουσιάζονται το αμυντικό σύστημα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, η οργάνωση της πόλης – κάστρου και η καθημερινή ζωή και παραγωγή μέσα και έξω από αυτό. Το αρχαιολογικό υλικό προέρχεται από κάστρα της Μακεδονίας και κυρίως από το κάστρο της Ρεντίνας. Η θεματική ενότητα συμπληρώνεται από βίντεο-εγκατάσταση, η οποία ενημερώνει τον επισκέπτη για τα κάστρα Μακεδονίας, Θράκης.