Αναστάσιος Αντωνάρας, Η τέχνη του γυαλιού. Έργα από τη συλλογή του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού.

Έκδοση του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού με την ευγενική υποστήριξη του ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου και του Σωματείου των Φίλων του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού. Παραγωγή: εκδόσεις Ζήτη. Θεσσαλονίκη 2019.

ΙSΒN 978-618-5251-05-5

Στην δίγλωσση αυτή έκδοση 335 σελίδων παρουσιάζονται αναλυτικά τα 447 σημαντικότερα γυάλινα αντικείμενα της συλλογής του ΜΒΠ. Τα αντικείμενα καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τον 4ο αι. π.Χ. μέχρι τον 20ο αιώνα. Αναλυτική εισαγωγή που εντάσσει τα αντικείμενα στα χρονολογικά, τεχνολογικά και κοινωνικά συμφραζόμενά τους προτάσσεται του καταλόγου. Την μεγαλύτερη ομάδα αποτελούν 239 αγγεία, τοπικά και επείσακτα προϊόντα, που στη συντριπτική τους πλειονότητα χρονολογούνται μεταξύ του 3ου και 6ου αι. Επίσης, περιλαμβάνονται θραύσματα εξαιρετικά σπάνιων μεσοβυζαντινών ποτηριών, αλλά και σημαντικός αριθμός αγγείων της Παλαιολόγειας (13ος -15ος αι.) και Οθωμανικής περιόδου (15ος -18ος αι.). Πρόκειται για ιδιαίτερα και σπάνια, επείσακτα από τα αραβικά Χαλιφάτα και τη Βενετία μυροδοχεία με γραπτό διάκοσμο. Η επόμενη ομάδα αποτελείται από 176 κοσμήματα (χάντρες, περίαπτα, βραχιόλια και υαλόλιθοι), που τεκμηριώνουν την ποικιλία των διακινούμενων προϊόντων στην ανατολική Μεσόγειο από τα υστερορωμαϊκά μέχρι και τα Οθωμανικά χρόνια. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η χρήση του γυαλιού στην αρχιτεκτονική με 2 υαλοστάσια, παλαιοχριστιανικών χρόνων και Οθωμανικής περιόδου, και 4 εντοίχια ψηφιδωτά κατασκευασμένα από γυάλινες ψηφίδες από τις βασιλικές της Αχειροποιήτου και του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη. Στο έργο συμπεριλαμβάνονται και εργαστηριακά κατάλοιπα του 4ου-5ου και του 9ου αιώνα από ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη.

Το σύνολο των αντικειμένων απεικονίζεται σε έγχρωμη φωτογραφία, ενώ το σύνολο εκτός των χαντρών, διαθέτει και γραμμικό σχέδιο. Υπάρχουν δύο χάρτες των θέσεων προέλευσης, εντός και εκτός Θεσσαλονίκης. Τέλος, την έκδοση συνοδεύει αναλυτική βιβλιογραφία και τρία παραρτήματα: πίνακες αντιστοίχισης κωδικού καταγραφής αντικειμένου και αύξοντα αριθμού καταλόγου και κατάλογος προελεύσεων και ταφικών συνόλων.