Happenings 03

Εντοίχιο ψηφιδωτό με τον άγιο Δημήτριο σε στάση δέησης και αναθέτες

Ο άγιος εικονίζεται όρθιος, μπροστά σε χρυσή κόγχη κτιρίου ή κιβωρίου που κοσμείται με γαλάζια αχιβάδα. Είναι σε στάση δέησης, προσευχής, με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό. Φορά στολή επίσημου αξιωματούχου με πολυτελή χρυσοκέντητο μανδύα και χιτώνα, που κλείνει στο λαιμό με κέντημα από πολύτιμους λίθους. Aριστερά, στο ύψος της μέσης του αγίου, εικονίζεται παιδί με πλούσια ενδύματα και με τα χέρια σε στάση δέησης. Δίπλα από την αριστερή παλάμη του αγίου διακρίνεται κεφάλι ανδρικής μορφής, πιθανόν του δωρητή. Η σύνθεση ήταν μάλλον αφιέρωμα ευχαριστίας ή παράκλησης για βοήθεια προς τον άγιο, από κάποιον πλούσιο πιστό.

H τοποθέτηση μορφών κάτω ή εμπρός από κόγχες ήταν πολύ συνηθισμένη στην παλαιοχριστιανική περίοδο (4ος-7ος αι. μ.Χ.). Με τον τρόπο αυτό αποδιδόταν τιμή σε θεία πρόσωπα αλλά  και σε πρόσωπα της αυτοκρατορικής αυλής.  Το ψηφιδωτό αυτό προέρχεται από τον τοίχο πάνω από τη βόρεια μικρή κιονοστοιχία του ναού. Παρόμοιο αφιερωματικό χαρακτήρα είχαν και οι υπόλοιπες συνθέσεις που υπήρχαν στον ίδιο τοίχο. Δυστυχώς τα υπόλοιπα ψηφιδωτά της βόρειας κιονοστοιχίας καταστράφηκαν σχεδόν τελείως κατά την πυρκαγιά του 1917 και μας είναι γνωστά από παλαιότερα σχέδια.

 

Κωδικός

ΒΨ 29Α

Είδος

ψηφιδωτό αποκολλημένο

Χρονολόγηση

5ος-6ος αι.

Διαστάσεις

Ύψος 98 εκ., πλάτος 83ε κ.

Υλικά Κατασκευής

Γυάλινες ψηφίδες σε κονίαμα

Προέλευση

Θεσσαλονίκη, ναός αγίου Δημητρίου